Kemeraltı Sinagogları

Kemeraltı sinagogları hem sayı hem de yoğunluk olarak İzmir’deki Yahudi ibadethaneleri arasında en önemlileri. Burada geçmişte yaşayan ve ticari olarak etkin olan Yahudi toplumuna ait sinagoglarun bir kısmı aktif ve İzmir’de yaşayan Museviler tarafından kullanılıyor.

İzmir ve Yahudi Kültürü

Antik dönemlerden dahi sinagog kalıntıları olan İzmir’de asıl Yahudi toplumu 1492’de İspanya ve Portekiz’den gelen Musevilerle birlikte oluyor. Bu kültürün İzmir’de şimdiye kadar 34 sinagog kullandığı biliniyor.

Havra sokağı etrafında yoğunlukta olan ve çoğunlukla hala ibadete açık olan sinagogları şöyle sıraladık:

Signora Sinagogu

La Sinyora Sinagogu olarak da isimlendirilen ibadethane 16. yüzyılda yaptırılmış. Tek bayan – kadın anlamına gelen Sinyora ismi sinagogu yaptırdığı bilinen Dona Gracia Nassi’den geliyor. 1841 yılındaki yangından sonra Yeruşalmi Ailesi tarafından yeniden inşaa ettirilmiş. 927. Sokakta bulunuyor. Kaynak: Hitay Baran

Şalom (Aydınlılar) Sinagogu

927 Sokakta bulunan Aydınlılar Sinagogu’nun yaklaşık 500 yıllık olduğu düşünülüyor. Sabetay Sevi Sinagogu olarak da bilinen havranın büyük İzmir Yangınında zarar görmeyen tek bina olduğu söyleniyor.

Algazi Sinagogu

Algazi Ailesi tarafından yaptırılan ibadethane 1724 yılında hizmete açılmış. Beth Israel Sinagogu’ndan sonra İzmir’in en büyük Yahudi ibadethanesidir. Algaze olarak da bilinen sinagogun diğerlerinden farkı “Azara” olarak bilinen kadınlara mahsus alanın olmaması.

Bikkur Holim Sinagogu

İkiçeşmelik Caddesi’nde bulunan havra 1724 tarihinde İzmirli bir Hollandalı tarafından inşaa ettirilmiş. Bikur Halim olarak da anılıyor. Eşrefpaşa – Mezarlıkbaşı tarafındaki bina zamanında hastalıklardan (kolera) korunmak için de kullanılmış.

Ets Hayim Sinagogu

İzmir’in en eski sinagogu olduğu söyleniyor. Bizans dönemlerinden kaldığı düşünülen bina son restorasyonunu 1851 yılında geçirmiş. Ets Hayim yaşam ağacı anlamına geliyor. Havra 937 numaralı sokakta yer alıyor.

Rivayete göre şehre Müslümanlar ilk geldiğinde cami yoksunluğundan dolayı ibadet etmek için burayı kullanmış.

Bet Hillel Sinagogu

Ünlü din insanı Hayim Palaçi’nin yaşadığı ve ibadet ettiği sinagog olarak biliniyor. Büyükşehir belediyesi tarafından yenilenen bina müze olarak da kullanılıyor.

Portekiz Sinagogu

İsmini Portekiz’den gelen Yahudiler’den almaktadır. 1600’lü yıllardan kaldığı düşünülen bina günümüzde EGİAD etkinlik binası olarak kullanılıyor. İkiçeşmelik Caddesi üzerinde oldukça bakımlı bir halde bulunan bina yine EGİAD tarafından onarılmış ve Musevi Cemiyeti kullanımına sunulmuştur.

Talmud Tora Sinagogu

937 numaralı sokakta yer alan havranın diğer adı Hevra Sinagogu. Aktif olarak kullanılmamaktadır.

Beth Israel Sinagogu

Mithatpaşa Caddesi üzerinde bulunan ibadethane Karataş’ta yaşayan Museviler için 1905 gibi yakın bir tarihte yaptırılmış. Nikah törenleri ve ibadet amaçlı hala etkin olarak kullanılan sinagog İzmir’in en büyük havrası olarak biliniyor.

İzmirli Yahudiler tarafından Pırlanta Üçgeni olarak kabul edilen 3 kutsal yapıdan biridir. Diğer ikisi ise Gürçeşme’deki Yahudi Mezarlığı içindeki
Palaçilerin mezarı, mezar yanındaki arınma havuzudur.