İzmir ilçelerinin isimlerinin hikayesini çoğumuz bilmeyiz. Herkesin birkaç tahmini vardır, mantık yürüterek bilebiliriz örnek Karşıyaka gibi. Ancak bazı isimlerin hikayesine epey şaşıracaksınız ve öğrenmek hoşunuza gidecek. İzmir semtlerinin ismi nereden geliyor? sırayla bakalım.
Alsancak: Tahmin edeceğiniz üzere ismini bayraktan alan semt bu isme cumhuriyet döneminde kavuştu. Alsancak’ın eski ismi Punta idi.
Aliağa: 4. Murat döneminde yaşayan bölgedeki bir çiftlik sahibi Ali Ağa buraya ismini vermiş ve bugünlere kadar gelmiş.
Basın Sitesi: Yine tahmini kolay bir isim hikayesi. Basın çalışanlarının çok oturduğu bir site olması sebebiyle bu ismi almış.
Basmane: Tekstil ve farklı endüstri faaliyetlerinde kullanılan Basma atölyeleri sebebiyle semt. Basmane Ne demek? = Basmahane kelimesinden geliyor. Basmane’nin eski adı: Çorakkapı Mahallesi
Bayraklı: Buranın isminin tarihi biraz şüpheli. Söylentiye göre zamanında bu bölgede korsanlık yapan gruplar, adam toplamak için herkesi bayrağı altında toplarmış. Buradaki bayrak gerçek anlamında kullanıldığı için semte hep Bayraklı denilmiş. Biraz zorlama bir hikaye gibi ne dersiniz 🙂
Bayındır: Oğuz boylarından olan Bayındır grubundan ismini almış.
Bahri Baba: Bu tepenin denize bakan tarafında bulunan bir cesedin din adamına ait olduğu düşünülür. Daha sonra buraya türbesi yapılır. Denizden çıktığı için de Bahri baba ismini alır. Bahri denizle ilgili demektir.
Bergama: Antik yerleşimleriyle bir kültür ve tarih deryası olan Bergama ismini Luvi halklarından Pargauma olarak alıyor. Perg = burç, Uma ise=halk anlamına geliyor. Zamanla Pergamon ismi türkçeleşerek Bergama ismini alıyor.
Beydağ: Buranın antik adı Palaipohs. Eski kent anlamına gelen kelime daha sonra türkçeleşerek Beydağ ismini alıyor.
Bornova: Bornova ismi “Birunu Abad” dan gelir. Dış şehir anlamına gelen bu kelime zamanla Bornova’ya dönüşür.
Buca: Buca ne demek? birkaç fikir var. Bizans döneminde Vuza, rumcada Boudca olarak söylenen bölge daha sonra Buca ismini alır.
Bostanlı: 1990’lara kadar görülen bostanlar (sebze tarlası) sebebiyle bu ismi almış. Bostanlı eski ismi Papa Skala.
Çandarlı: Çandarlı Halil Paşa’dan bu ismi aldığı düşünülüyor. Başka bir düşünce ise Sanda-arla adındaki bir göletten bu ismi aldığı yönünde. Çandarlı’nın eski adı ise Pitane.
Çeşme: Eski zamanlarda İstanbullular henüz keşfetmemiş iken burada bol su kaynakları varmış. Bu sebeple de yöreye Çeşme denirmiş. Şimdi Çeşme’de bir şişe su dünya para:)
Çiğli: Evet doğru tahmin ettiniz. Bölgede çok çiğ olduğu için bu ismi almış. Sonuçta zamanında her yer çayır çimen değil miydi? Eskiden Sillion olarak söylendiği için de bu ismi almış olması ihtimal dahilinde.
Dikili: Zeytin ağaçlarının dikildiği yere Dikmelik dendiği için bu ismi aldı.
Eşrefpaşa: 1900 başlarında belediye başkanlığı yapmış Hacı Mehmet Eşref Paşa’dan alıyor ismini.
Foça: Eski İyon yerleşimi Phokaia antik isminden geliyor.
Gaziemir: Aydınoğlu Gazi Umur Bey’den alır ismini. Havaalanına giderken ortada Gazi Umur Bey’in heykelini de görebilirsiniz.
Göztepe: Susuzdede Parkı’nın göz şeklinde olmasından dolayı bu ismi aldığı söyleniyor.
Güzelyalı: Eskiden Kokaryalı olarak da söylenen isim sonra olumlu şekilde Güzelyalı olarak değişmeye başlamış. En eski ismi Sultan Reşad’ı anımsatan Reşadiye’dir.
Güzelbahçe: Kurtuluş savaşında çatışmaların olduğu ve kan dökülen bir bölge olduğu için Kızıl Bahçe olarak isim verildikten sonra yine olumlu bir isimle anılmak amacıyla 1954 yılında Güzelbahçe olarak değişmiştir.
Halil Rıfat Paşa: Vali Halil Rıfat’tan ismini alır.
Hilal: Tren raylarının haç şeklinde kesişmesi sebebiyle bu bölgeye eskiden Istavroz yani haç denildiği biliniyor. Daha sonra ise Hilal olarak türkçeleşmiştir.
Hatay: Şehir olan Hatay ile çok karıştırılan bu semt gerçekten ismini de il olan Hatay’dan almış. Mahallenin eski adı Mısırlı’dır.
İkiçeşmelik: Tarihi iki çeşme sebebiyle bu isimle anılır.
Kahramanlar: Fuar’ın arka tarafındaki Kahramanlar mahallesi, karantinada yaşamını yitirenler anısına bu ismi almış.
Karataş: Kırkmerdivenlerin yakınındaki bir siyah kaya yapısı sebebiyle bu ismi almış.
Karşıyaka: Zamanında daha çok azınlıkların yaşadığı ve merkezin karşısındaki sahilde olduğu için Karşıyaka ismini almıştır. Karşıyaka’nın eski ismi Cordelio’dur. Kordelya olarak Türkçe de kullanılmış.
Karaburun: Birkaç rivayetle birlikte en mantıklısı, eski türkçede kuzey yönünün kara, güney yönünün ak olarak isimlendirilmesinden dolayı Karaburun ismini almış olması.
Karabağlar: Karabağlar ismi eskiden burada yer alan üzüm bağlarından geliyor.
Kemalpaşa: 9 Eylül 1922 ‘de Mustafa Kemal Atatürk’ün burada kalması sebebiyle bu ismi almış. Atatürk’ün ikamet ettiği ev hala müze olarak gezilebiliyor. Bölgenin eski ismi Nif.
Konak: İzmir derebeylerinden birinin 16. yüzyıl sonlarında inşaa ettirdiği deniz kıyısındaki görkemli bir konak sebebiyle bu ismi aldığı biliniyor.
Mezarlıkbaşı: Şu an Kemeraltı – İkiçeşmelik bölgesinin olduğu yerde bulunan eski Müslüman mezarlığından bu ismi almış. Oradaki mezarlar ne olmuş diye sormayın çünkü hepsi taşınmış.
Menderes: Adnan Menderes Havalimanı ile aynı bölgede yer alıp Menderes ismini alması tesadüf değil. Eskiden Cumaovası olarak bilinen bölge havalimanının isminin değişmesinden sonra Menderes olarak anılmaya başlanmış.
Menemen: Kesinlikle yumurta ve domatesle ilgisi yok. Menemen isminin nereden geldiği tam bilinmiyor. Bergama kralı Eumen’den geldiği düşünülmekte birlikte, Bizans dönemindeki maino-menau isminden de gelebileceği düşünülüyor.
Mordoğan: Emirdoğan ailesinin zamanında buraya yerleşmesi ile bölge bu isimle bilinirken daha sonra güneşin mor-kırmızı arası gün doğumuna ithafen Mordoğan olarak değiştiği söylenir.
Pasaport: Burada bulunan Pasaport binası sebebiyle bu ismi alıyor.
Ödemiş: Herkesin merak ettiği , Ödemiş neyi ödemiş? de bu ismi almış olarak düşündüğü isim aslında eski türkçedeki Otamış isminden geliyor.
Özkanlar: Bornova’nın güzide mahallesi ismini 80’li yıllarda Özkan ailesi ve inşaatlarıyla almış.
Seferihisar: Eski Roma komutanı Tysafer’den ismini aldığı düşünülüyor. Osmanlı döneminde ise Sivrihisar olarak da gelmiş. Seferihisar ismi de buradan geliyor.
Şemikler: Karşıyaka’nın eski mahallelerinden olan Şemikler ismini Şemikan’dan alıyor. Şemikan buranın eski köy ismidir.
Şirinyer: Eskiden Paradeiso (cennet) olarak alınan bölge yine benzer bir ibare ile türkçeleşmiş. Şirinyer ismi buradan geliyor.
Tire: Eskiden Thira, Thyera olarak bilinen bölge Türk hakimiyeti sonrası bu ismi almış.
Torbalı: Gerçekten torba isminden geldiği düşünülse de mantıklı olan açıklama Tripolis isminden gelmesi.
Urla: Şehrin kralının kızı Ulice’den geldiği söylenmekte. Yine başka bir söylentiye göre Rumca sazlık anlamına gelen Vurla kelimesinden de Urla ismini aldığı düşünülüyor.
Daha bir çok İzmir semtleri ve hikayesi mevcut. Siz de yorumlar kısmına ekleyebilir veya eleştirilerinizi bırakabilirsiniz..
[instagram-feed num=3]
